Çocuklar duygu ve düşüncelerini ifade etme konusunda yetişkinler kadar iyi olmadığından, oyun terapisi oyuncaklar aracılığı ile çocukların kendilerini ifade etmelerini ve terapistin çocuğun iç dünyasını keşfetmesine yardımcı olur. Çocuklar çoğu zaman hissettiği duygu ve düşüncelerin tam olarak farkında değildir. Bu yüzden yetişkinler için konuşmak neyi ifade ediyorsa, çocuklar da anlatamadıkları şeyleri hissettirebilmek için oyun oynarken kendilerine has bir iletişim dili kullanırlar. Bir çocuk için oyun oynama: ilişkileri keşfetme, duygularını fark ederek ifade etme, yaşıtlarına aktarma, isteklerini ifade etme ve tatmin etme yeri olarak kabul edilir. Bu noktada oyuncaklar ise çocukların kelimeleri, oynadığı oyun da ne anlatmak istediği şeklinde nitelendirilebilir. Bununla birlikte çocuklar, oynanan oyun sayesinde kendileri için daha az riskli ortamlarda öğrenebilme imkânı bulur.
Oyun terapisi; çocuklarda görülen ruhsal sağlık sorunlarının, davranış problemlerinin bu alanda eğitim alan uzman kişiler tarafından oyun ve oyuncaklar aracılığı ile tedavi edilmesi ve çözüme ulaştırma biçimi olarak karşınıza çıkar. Çocuklar yaşadıkları olumsuzlukları net şekilde ifade edemediklerinden, oyun terapisi çocukların duygularını ve yaşadıkları sorunları dışavurumlarına ve çocuğun kendisini olumsuz olarak etkileyen durumlarla alakalı olan farkındalıklarının artmasına yardımcı bir rol oynar. Oyun terapisi ile çocuğun içsel dünyasında yaşarken dışa aktarılamadığı (öfke, korku, hayal kırıklığı, kıskançlık vb.) yoğun duyguların ve çatışmaların oyuncaklara ve oyun sistemine aktarımı gerçekleştirilir. Ancak çocuğun sahip olduğu bu iç dünyayı rahatlıkla açabilmesi için kendisi adına güvenli bir yerde olduğuna inanması şarttır.
Bu noktada oyun terapistinin en önemli işlevi; çocuğu olduğu gibi, hiçbir koşul sunmayarak kabul ederek, büyümesi ve gelişimini sağlaması için gerekli olan ortamı oluşturmaktır. Oyun terapisinde çocukla kurulması gereken terapötik ilişkinin kalitesi, sorunu tespit ederek iyileşmeyi sağlamak için çok önemli bir adımdır. Dolayısıyla oyun terapisi çocukla terapist arasında kurulan ve diğer yandan çocuğun kendi iç dünyasını keşfetmesini sağlayan önemli bir ilişki süreci olarak nitelendirilebilir. Bu süreç diğer yandan terapide çocuğun iç dünyasını, duygularını ve yaşantısını anlama konusunda önemli bir fırsattır.
Terapist, çocuğun kendi sürecini tamamlaması için gelişmesine ve büyümesine olanak tanınmalıdır. Kullanılan oyun terapisi teknikleri sayesinde, bu süreç çocuğa en şeffaf haliyle yansıtılırken, onun duygu ve düşüncelerinin farkındalığını sağlamak mümkün hale gelir. Oyun terapisinin yapıldığı alanda bir güven teşkil edebilmek için; her zaman tutarlı davranmak, gereken yerlerde sınır koyabilmek ve seçenek sunmak gerekir. Seçenek ve sınır sayesinde, zamanla çocukta bir öz farkındalık ve öz kontrol gelişim söz konusu olacaktır. Bu durum ise oyun terapisinin çocuk üzerinde yarattığı çok önemli bir kazanım olarak ifade edilir.
2-12 yaş arasında olan çocuklarda herhangi bir psikolojik sorun görüldüğünde oyun terapisi uygulanabilir. Çocuklarda; depresyon, anne baba kaybı, yas, travma, kaygı bozuklukları, kardeş kıskançlığı, taciz, istismar, boşanma, alt ıslatma, kaka kaçırma, uyum problemleri, duygusal problemler, okul sorunları, uyku, davranış problemleri, yeme problemler, sosyal beceri sorunları, özgüven sorunları ve kronik hastalığı bulunan çocuklarda hastalığa uyum sağlama noktasında oyun terapisinin iyileştirici etkisi olduğu yapılan araştırmaların sonucunda ortaya konulmuştur.
Normal oyunun ortaya çıkışı insanlık tarihinin ilk dönemlerine dayanırken, oyun terapisinin bir tedavi yöntemi olarak kullanılması yaklaşık 1900’lü yıllar itibariyle başlamıştır. Çocuklar için oyun oynamak; otomatik, eğlence veren, dış ödüllere bağlı kalmayan gönüllülük esasına dayalı olan bir eylem olarak bilinir. Oyun terapisi ise; oyun terapisti, oyun terapi odası ve oyun terapisine özgü kullanılan oyuncakların tamamını kapsar.
Çocuğun oynadığı oyun her zaman için aynıdır ancak oyun terapisinde, uzman terapist tarafından bu oyun anlamlandırılır. Sonrasına iyileştirici özelliği vurgulanır ve ortaya çıkarılır. Çocuğun oyun içerisinde farkında olmadan oluşturduğu tüm sembolik anlatımlar oyun terapisti tarafından rahatlıkla anlaşılır. Oyun terapisti; çocuğun kurduğu oyundan yola çıkarak, çocuğun iç dünyasını ifade etmesi için ona bir fırsat alanı oluşturur. Çocukların günlük olarak oynadıkları oyunlar, oyun terapi seansında oynadıkları oyundan içerik olarak farklı olmasa bile işlevsel olarak çok farklı olabilir. Dolayısıyla, oyun terapisi içerisinde oynanan oyunlar, normal zamanda oynanan oyunlarla aynı değildir.
Oyun terapisi, kendi içerisinde farklı türlere ayrılır. Bu türler şu şekildedir:
Psikoterapi sürecinde yetişkinler duygu ve düşünceleri ifade edebilmek için konuşuyorsa, çocuklar da duygu ve düşüncelerini aktararak psikolojik sorununu aşmak için oyunlardan faydalanır. Oyun terapisi, çocukların bazı deneyimleri ve duyguları sınırsızca yaşamasına fırsat verir. Bu süreçte terapist ise çocuğun içsel dünyasını, duygularını ve yaşantısını daha sağlıklı bir şekilde yorumlayabilir. Örnek vermek gerekirse; oyun terapisi sırasında çocuk terapiste karşı saldırgan davranışlar sergileyerek bir silahla onu öldürmek isterse, terapist bu çocuğa bu saldırgan duygularını yaşama ve boşalma imkanı verir. Sonrasında ise çocuk için bu duyguların kontrolünü sağlama, diğer yandan uygun terapötik sınırların korunması ve kendini kontrol etme becerisi daha iyi şekilde gelişir.
Oyun terapisti, çocuğun en sağlıklı şekilde büyümesi ve gelişmesi için gerekli olan tüm oyun materyallerini kullanır. Oyun süresi boyunca kendini tam anlamıyla ifade ederek, kişiliğini (davranış, deneyim, duygu ve düşünce) keşfedebileceğini güvenilir bir ilişki ortamı oluşturur. Dolayısıyla çocuğun doğal iletişim çevresinin kurulması daha kolay olur. Özellikle küçük yaşlardaki çocukların gelişimsel olarak sözcük dağarcığı yeterli değildir. Ayrıca doğası gereği çocuklar hareketli olduğundan, 45 dakikalık bir seans boyunca çocuktan hareketsiz şekilde durmasını beklemek doğru değildir. Oyun terapi yaklaşımı ise çocukların terapi sırasında hareket etme özgürlüklerini kısıtlamayan bir özelliğe sahiptir.
Çocuklar, onlar için eğlenceli ve ilgi çekici olmayan her etkinlikten kolayca sıkılır. Eğlendikleri etkinlikleri ise sorunsuz şekilde sürdürme eğilimine sahiptir. Oyun terapisi, çocukların eğlendiği etkinlikleri barındırdığı için terapinin devamlılığı açısından oyun terapisi çocuklar için son derece uygun bir yöntemdir.
Oyun terapisi, çocuklara kazandırdıkları ile daha sağlıklı, güvenli ve huzurlu bireyler olabilmesi açısından fayda sağlar.
Ayrıca oyun terapisi ile çocukların:
Oyun terapisi için içerisinde oyun terapisine özgü malzemelerin ve oyuncakların yer aldığı, çocuğun kendisini daha güvende ve huzurlu hissedebileceği ferah ve kullanışlı bir oyun odasına ihtiyaç duyulur. Ayrıca bu odada kullanılan oyuncakların hepsi çocuğun ilgisini çekebilecek özelliklere sahip olmalı ve gerçekliğe izin verilmelidir. Bu oyuncakların gerçek yaşamı yansıtması, çocuğun gelişimine fayda sağlaması açısından olmazsa olmazdır.
Alanında uzman terapistler tarafından uygulanan oyun terapilerinden sonra çocukta çok hızlı bir olumlu gelişim gözlemlenmesi mümkündür. Çocuklara uygulanacak terapilerin sayısının daha önceden belirlenmesi söz konusu değildir. Bazı çocuklar için 10 seans bile yeterli olurken, bazı çocukların 2 yıl boyunca devamlı olarak terapi alması gerekebilir. Yapılan araştırmalara göre 13 ile 16 seans terapi sonucunda çocukların genelinde iyileşme görülür. Seans sayısı; çocuğun hangi durumdan etkilendiğine, travmadan etkilenme derecesine ve yaş aralığına göre değişiklik gösterir. En önemlisi ise çocuğun yaşadığı bu sorunların henüz ağırlaşmadan önce destek alarak seans sayısının azaltılabileceğinin bilinmesidir.
Oyun terapisinin çocuk psikolojisi üzerinde yarattığı olumlu etkilerden daha kısa süre içerisinde faydalanmak için tercih edilen kurumun kalitesi çok önemlidir. Beklentileri karşılamayan bir klinik yüzünden çocuğun vakit kaybetmesi ve içinde çıkılması daha zor ruhsal sorunlarla karşı karşıya kalması kaçınılmaz olacaktır.
Teta Clinic bu anlamda her zaman üst düzey kalite standartlarında tedavi ve terapi yöntemlerini bir arada bulabileceğiniz profesyonel bir kurum olarak karşınıza çıkar. Tecrübenin ve güven ortamının verdiği gönül rahatlığı ile alanında uzman kişilerin sunduğu programlara uyarak daha sağlıklı bir yaşama merhaba diyebilmek çok kolaydır. Sizde Teta Clinic farkını yaşamak ve gerektiğinde çocuğunuza yaşatmak için web sitemizde yer alan iletişim numaralarını kullanarak hemen bize ulaşabilirsiniz. Söz konusu sağlık olduğunda Teta Clinic kalitenin ve güvenin tek adresi olmaya devam ediyor.